Stočarski narod Masai je dugi niz godina poznat po svom nakitu izrađenom od perlica, taj afrički nakit pored svoje ljepote ima i važan kulturni značaj. Dužnost svake žene u ovom plemenu je da nauči da pravi nakit i one svakog dana izdvajaju dio svog vremena za izradu raznobojnih ogrlica, narukvica i privezaka. Nakit od perli nose i žene i muškarci i u njemu je sadržana cjelokupna kultura Masai naroda: ljepota, snaga, tradicija, brak, bračni status, socijalni status, starost i njihova duboka ljubav i odanost prema stoci.
Prije njihovog prvog kontakta sa Evropljanima za pravljenje nakita su koristili prirodne materijele poput gline, drveta, kostiju, bakra i mesinga. Krajem XIX stolječa u istočnoj Africi počinje na veliko da se trguje staklenim perlama i Masai žene ih počinju koristiti za izradu narukvica i ogrlica čime i sam dizajn postaje složeniji. Prilikom stvaranja nakita perle se nižu po određenim obrascima koje karakterizira visoki kontrast boja. Tamnije boje se postavljaju odmah do svjetlijih što predstavlja odraz suprotnosti koje se javljaju u prirodi: dan/noć, sunce/kiša, mladost/starost…
Photo: spiritans.org
Simbolika boja Maasai nakita
Boje koje se koriste u izradi biraju se po svojoj lepoti, simbolične su i nose sa sobom određena značenja, koja često imaju veze sa stokom koja predstavlja glavni izvor hrane za Masai narod.
Crvena: hrabrost, snaga, jedinstvo, izazovi sa kojima se Masai ljudi susreću svakog dana
Plava: energija, izdržljivost, nebo koje obezbeđuje vodu za ljude i stoku
Zelena: zdravlje, zemlja koja obezbeđuje hranu za ljude i stoku
Narančasta: toplina, prijateljstvo, velikodušnost i gostoprimstvo, boja tikve u kojoj se služi mleko gostima
Žuta: plodnost, rast
Bijela: mir, čistota, zdravlje, boja kravljeg mleka koje obezbeđuje održivu ishranu
Crna: jedinstvo, harmonija, solidarnost, boja naroda i borbe u kojima moraju istrajati
Simbolika Maasai nakita
Maasai nakit
U tradicionalnim Masai zajednicama brakovi predstavljaju ugovoreni odnos gdje roditelji biraju odgovarajućeg partnera za svog sina ili kčer. Nakon donošenja odluke majka nevjeste izrađuje jednu ogrlicu koja simboliziraju zaruke i drugu koju će devojka nositi na dan svog vjenčanja. Vjenčane ogrlice imaju oblik diska, velike su, ravne i okrugle, sa djelom u obliku pravokutnika koji se nalazi na prednjoj strani ogrlice i sa kojeg vise brojne niske perli sa prikačenim školjama na krajevima.
Ogrlica u cjelini predstavlja kartu mladinog sela. Masai sela se uvek formiraju u obliku kruga koji je ograđen. Ograda sela je na ogrlici predstavljena tankim prstenom sa naizmenično nanizanim tamnim i svetlim perlama, koji se nalazi na samoj ivici. Unutar ograde smeštene su kuće koje su na ogrlici prikazane u vidu geometrijskih oblika. Rupa koja se nalazi u centru ogrlice simbolizira centar sela i mjesto na kojem je smještena stoka.
Broj niski perli koje vise na prednjem delu ogrlice označava broj životinja koje će mladoženjina porodica dati u miraz mladinoj porodici (kod Masai plemena sistem miraza je obrnut). Školjke prikačene na krajevima ovih niski simboliziraju mir.
Djevojke nose ovu ogrlicu samo na dan svog venčanja, dok u svakodnevnom životu i prilikom raznih ceremonija žene nose slične slojevite ogrlice kao simbol bogatstva i ljepote.
Afrički Maasai nakit
Riječ je o ogrlicama znatno većeg promjera, koje se od vjenčane ogrlice razlikuju po tome što nemaju prednji deo sa visećim niskama perli.
Na njima je takođe prikazana karta sela, a boje i obrasci koji se koriste prilikom njihove izrade često ukazuju i na interese osobe koja ih nosi. Masai žene mogu nositi osam ili deset ovakvih ogrlica odjednom. Prilikom plesa one prave specifične pokrete koji omogućavaju ogrlicama da se kreću gore-dole kako bi istakle svoju gracioznost i fleksibilnost.
Glavna karakteristika Masai plemena su privjesci od perlica koje nose i muškarci i žene, a koji pokazuju kojoj starosnoj grupi pripadaju. Jedna starosna grupa obuhvata raspon od 10 godina i svakih narednih 10 godina označava novu starosnu grupu.
Iako je dizajn za svaki komad Masai nakita uglavnom jedinstven kada su u pitanju privesci od perlica sva djeca rođena u okviru jedne starosne grupe nosiće identičan privjesak.
Za Masai pleme ljepota predstavlja veoma važan segment njihove kulture i perlice se koriste kao vid svakodnevnog ukrašavanja, prilikom raznih svečanosti i ritualnih obreda, ali se često daju i gostima u znak zahvalnosti i poštovanja.
